İmalat sanayisinde en çok kullanılan makine elemanlarından birisi kamalardır. Kamalar; makine sanayisi ve otomotiv endüstrisinde güç aktarım elemanlarının birbiri ile bağlanmasında özellikle bir mil ile beraber işlev görecek dişli çark, kayış kasnak gibi parçaların takılıp, sökülebilir şekilde bağlanmasında ve güç aktarımı yapılmasına olanak sağlayan yararlı makine elemanlarıdır.

Kamalar imalat sanayisinde bir çok isimle adlandırıldığı gibi teknik olarak ta bir çok farklı türü için özel isimlendirilmeleri mevcuttur. Kamalara sadece isim olarak, kama, feder, uygu kaması denilmektedir, İngilizce olarak ise “feather key” olarak tabir edilmektedir. Bir çok farklı tipte kama üretilmektedir, bu tipler örneğin aşağıda ki görselde olduğu gibidir.

​Kamalar nerelerde kullanılır?

Mil-göbek bağlantı çalışmalarında sıklıkla tercih edilen kamalar, hemen hemen her türlü mekanik olarak güç aktarımı yapan sistemlerde kullanılmaktadır. Kamalar mil göbek bağlantılarında, mil dişli çark bağlantılarında olmak üzere bir çok yerde kullanılmaktadır.

Yukarıda görselde kama kullanılarak yapılan mil göbek bağlantı uygulamalarından örnekler yer almaktadır.

Anahtarlı bağlantıların avantajları ve sınırları

Kama bağlantılarını kullanmanın çeşitli avantajları ve dezavantajları vardır, bu nedenle kama kullanımının uygunluğunu değerlendirmek için genel tasarımın daha ince ayrıntılarına uygun şekilde dikkat edilmesi gereklidir, bu yüzden kama kullanmanın avantajlarını ve dezavantajlarını listelersek;

Kama ve kama bağlantısının avantajları

• Ucuz üretim maliyeti
• İyi standardize edilmiş (ISO, BS, DIN ve ANSI)
• Orta ila Yüksek tork iletimi
• Kolay takılır ve çıkarılır, dolayısıyla kolayca yeniden kullanılabilir

Kama ve kama bağlantısının dezavantajları

• Değişken yönlü yükler ve şoklar için uygun değildir
• Ayar vidası veya Segman gibi ekstra bir bileşenle kilitlenmedikçe göbeğin olası eksenel yer değiştirmesi
• Zamanla kama bağlantısının sökülmesi çok zor hale gelebilir
• Kama yuvaları, çentik etkisi nedeniyle gerilim noktası oluşturur ve şaft mukavemetini azaltır
• Mil dengesizliğini ortaya çıkarır
• Yük taşıma ve tolerans yığın analizini hesaplamak ve birleştirmek zordur, bu nedenle kamalı bağlantılar aşırı boyutlandırılmıştır
• Eksenel kuvveti iletmek için bir durdurma kilidine ihtiyacı vardır

Kama Çeşitleri

Kamalar ihtiyaçlara göre çok çeşitli tiplerde üretilmektedir bu tipler;

Dikdörtgen ve Kare Kamalar

Yukarıda gösterilen dikdörtgen kamalar, genişliği yüksekliğinden daha uzundur. Bunlar, yaklaşık 500 mm veya 20″ çapa kadar şaftlarda kullanılır. Ekstra kama genişliği, derinliği arttırmadan daha fazla tork iletmesine izin verir. Derinlikte artış, etkili şaft kesit alanındaki azalma nedeniyle daha zayıf şaft anlamına gelir.

Kare kamalar isimleri olarak “kare kesit şeklindedir. Dikdörtgen kamalara göre daha derin kama derinliği istendiğinde daha büyük şaftlar için kullanılabilirler. Derinlik artışı, etkin şaft kesit alanındaki azalma nedeniyle daha zayıf şaft anlamına gelir.

Yarım Ay Kamalar

Yarım ay kama yarı dairesel bir disktir ve şafttaki dairesel bir girintiye oturur. Bu yarım ay kama anahtarları çoğunlukla ¼ ”ila 2½” (6 mm ila 60 mm) çapındaki takım tezgahlarında ve otomobil şaftlarında kullanılır. Yarım ay kaması, uzun paralel kamalarla aynı yükü taşıyamaz.

Yarım ay kamaların dezavantajları kama derinliğinin şaftı zayıflatması, bunların takılması zor ve kısa olması ve çok fazla yük taşıyamamasıdır.

Yuvarlak (dairesel) kamalar

Yuvarlak kamalar dairesel kesitlidir ve kısmen şaftta kısmen de göbeğe açılan deliklere oturur. Eşleşen parçalar monte edildikten sonra kama yuvaları delinebileceğinden ve oyulabileceğinden kolay imalat avantajına sahiptirler. 

Standart Kama Ölçüleri

Standart kama ölçüleri için yukarıda ki tablolarını kullanabilirsiniz, yine daha teknik açıdan hesaplamalar yapmak için ASME Standartları B17.1-1967 bakabilirsiniz.

İhtiyaçlarınız için hazır kamalar için sitemiz üzerinden A Tipi Kamalar ve Yarım Ay Kamalar ile ilgili ürün gruplarımıza bakabilirsiniz. DIN 6885 normlarında ki standart ve seramik kamalar için bizlere ulaşabilirsiniz.